Σημείωση 1: Θα ομολογήσω ότι πολλά απ’αυτά τα πήρα απ’το Awaken the Giant Within του Tony Robbins και άλλα από το Emotions Revealed του Ekman,το Emotional Intelligence του Goleman και το Psycho-Cybernetics του Maxwell Maltz.
Για μένα είναι και τα 4 αγαπημένα βιβλία, αλλά ιδίως το πρώτο και το τελευταίο, μόνο και μόνο γιατί πραγματικά τα λένε και τα εξηγούν πολύ απλά και όμορφα, με πολλές λεπτομέρειες και παραδείγματα, κατανοητά και λογικά.
Σημείωση 2: Όπως και τα 10 Συναισθήματα της Δύναμης, έτσι και τα 10 Σήματα Δράσης, θέλουν ΠΟΛΥ εκπαίδευση, επανάληψη, να τα τοιχοκολλήσεις σε μέρος που να μπορείς να τα δεις εύκολα όταν είσαι “στις μαύρες σου”, ώστε να μπορέσεις να δεις πως να σταματήσεις το εκάστοτε λαμπάκι να αναβοσβήνει.
Στο άρθρο Τι δε σου λένε για τα αρνητικά συναισθήματα, μαζί με τα πολλά ωραία που είπαμε, όπως ποια είναι μία παγίδα που πρέπει να προσέχεις, είπαμε πως τα “αρνητικά” συναισθήματα είναι στην πραγματικότητα κάτι πολύ καλό:
Σήματα κινδύνου και δράσεως.
Δεν είναι κάτι που πρέπει να μεγαλοποιούμε ή να υποτιμούμε.
Είναι απλά οι ενδείξεις.
Επίσης μιλήσαμε για τα αντίδοτα της Δυσφορίας και του Φόβου και τα αντίδοτα της Απογοήτευσης, των Τύψεων/Ενοχών και της Ανεπάρκειας
Πάμε λοιπόν να δώσουμε όσο πιο κατανοητές, ακριβείς και απλές ερμηνείες γίνεται για τις επόμενες 3 “οικογένειες” συναισθημάτων, και τα αντίστοιχα αντίδοτά τους: τον συναισθηματικό πόνο της Απώλειας, την Αγανάκτηση, και τον Θυμό:
ΠΟΝΟΣ (απώλειας – Hurt/Agony)
Ο συναισθηματικός πόνος μπορεί να είναι και ισχυρότερος του σωματικού πολλές φορές.
Είναι το αίσθημα που σου μένει όταν κάποιος σε πληγώνει.
Δυστυχώς, κυριαρχεί συχνά στις περισσότερες επαγγελματικές και προσωπικές σχέσεις των ανθρώπων.
Συνήθως προκαλείται από μια αίσθηση απώλειας.
Πονάμε και θεωρούμε ότι κάποιος μας πλήγωσε, όταν είχαμε κάποιες προσδοκίες οι οποίες δεν πραγματοποιήθηκαν (συσσωρευμένη απογοήτευση).
Ή όταν πιστεύαμε ότι κάποιος θα κρατούσε το λόγο του, ή ότι θα έκανε κάτι, και δεν το έκανε. Όταν θεωρούσαμε ότι ο άλλος θα έπρεπε να καταλαβαίνει τι θέλουμε, αλλά δεν το κάνει.
Σε αυτή την περίπτωση αισθανόμαστε να χάνουμε μέρος της εμπιστοσύνης που είχαμε στον άλλον, και να χαλάει σιγά σιγά η σχέση μας.
Συχνά όμως είχαμε την λάθος προσδοκία εξ αρχής.
Ίσως να μην του επικοινωνήσαμε (είπαμε λεκτικά) του άλλου, καν, αυτή την προσδοκία ή το τι θέλουμε, θεωρώντας ότι θα έπρεπε να το καταλάβει από μόνος του.
Μέγα λάθος.
Δυστυχώς κανένας δεν μπορεί να μπει μεσ’το κεφάλι σου και να καταλάβει τι θες αν δεν του το πεις.
Μάλιστα, είναι μια συμπεριφορά που πολλοί άνθρωποι έχουν διατηρήσει από τότε που ήταν μωρά.
Περίμεναν η μητέρα τους να μαντέψει τι θέλουν, και απλά με λίγη γκρίνια, ένα χέρι απλωνόταν και μας προσέφερε τα πάντα.
Όμως δυστυχώς, μεγαλώνοντας, πολλοί δεν άλλαξαν αυτή τη συμπεριφορά και περιμένουν ακόμα το ίδιο.
Αποτέλεσμα αυτού είναι και το να συνεχίζουν να γκρινιάζουν καθώς μεγαλώνουν, περιμένοντας ο κόσμος να υποκύψει και να κάνει αυτό που θέλουν.
Κρίμα που δεν είναι όλα τόσο γλυκά και εύκολα όσο κάποτε.
ΑΝΤΙΔΟΤΟ της Απώλειας
Συνειδητοποίησε, κατ’αρχάς, ότι στην πραγματικότητα ίσως να μην έχασες τίποτα.
Ίσως αυτό που θα πρέπει να αλλάξεις είναι η λάθος αντίληψη ότι ο άλλος ήθελε να σε πληγώσει ή να σε πονέσει.
Γιατί σπάνια γίνεται αυτό συνειδητά και ηθελημένα, καθώς ο καθένας κάνει αυτό που θεωρεί καλύτερο με αυτά που ξέρει την κάθε στιγμή.
Είναι πραγματικά υπερβολικά λίγες οι φορές που οι άλλοι θέλουν συνειδητά να κάνουν το κακό.
Ρώτα τον εαυτό σου:
“Υπάρχει κάποια πραγματική απώλεια εδώ; Ή μήπως κρίνω την κατάσταση πολύ σύντομα, ή πολύ σκληρά;”
Γιατί τις περισσότερες φορές βιαζόμαστε να κρίνουμε, χωρίς να κατανοήσουμε και την άλλη μεριά.
Κατανόησε ότι αυτός ο πόνος είναι δύναμη.
Ο Πόνος είναι συναισθηματική ενέργεια που σε κινητοποιεί να δράσεις.
Μπορείς κομψά και καταλλήλως να επικοινωνήσεις τα συναισθήματα σε αυτόν που “στα προκάλεσε”.
Να τον ρωτήσεις τι συνέβη, και να δεις την δική του πραγματικότητα, μέσα απ’τα μάτια του.
Να δεις πώς και με ποια “λογική” έκανε αυτά που έκανε. Εάν θέλεις, και εάν αξίζει για σένα σαν σχέση.
Όταν αρχίσεις να νοιώθεις αυτόν τον πόνο, όμως, κάνε κάτι αμέσως, αν μπορείς.
Γιατί αυτός ο πόνος είναι ικανός να ρίξει τον άνθρωπο στο κατώτερο σημείο της εξαθλίωσης, και αυτός ο πόνος είναι που συσσωρεύεται σιγά σιγά, μέρα με τη μέρα, και αν δεν αντιμετωπιστεί γίνεται…
Αν μιλάμε για απώλεια προσώπου, πρέπει να καταλάβεις ότι τα συναισθήματα και οι αναμνήσεις που τα συνοδεύουν είναι ακόμα εκεί.
Όλα τα συναισθήματα βρίσκονται μέσα μας και ανακυκλώνονται.
Θα διοχετευτούν προς άλλους ανθρώπους.
Και αυτό πρέπει να το πιστεύεις και να περιμένεις ότι θα συμβεί, και είναι φυσιολογικό.
Η αγάπη σου για αυτά τα άτομα που έχασες θα μεταμορφωθεί σε αγάπη προς άλλα άτομα.
Εφόσον ακόμα ζεις, έχεις ρόλους να παίξεις, και υπάρχουν άλλοι άνθρωποι εκεί έξω που σε χρειάζονται, εσένα και τα δώρα που έχεις να προσφέρεις, μακράν περισσότερο από τους πεθαμένους.
Οπότε εκτονώσου στον πραγματικό κόσμο, και μην αφήσεις αυτά τα συναισθήματα να συσσωρευτούν και ξεσπάσεις μέσα σου.
Έχεις ευθύνες προς άλλους και προς τον κόσμο. Κάνε το καλύτερο που μπορείς.
ΑΓΑΝΑΚΤΗΣΗ
Το μήνυμα που θέλει να σου περάσει η αγανάκτηση, είναι ότι θα μπορούσες να τα καταφέρεις πολύ καλύτερα απ’ότι μέχρι τώρα ή πως τα πράγματα θα έπρεπε να είναι καλύτερα.
Αυτό είναι ένα πολύ καλό σημάδι.
Δείχνει πως έχεις ένα όραμα για το πώς τα πράγματα θα μπορούσαν να είναι καλύτερα, και επίσης δείχνει ότι νοιάζεσαι για το συγκεκριμένο θέμα.
Και η συναισθηματική ενέργεια που συσσωρεύεται μέσα σου, είναι η δύναμη που θα σε κινητοποιήσει να τα αλλάξεις όταν έρθει η στιγμή και δωθεί (ή δημιουργηθεί) η αφορμή.
Μέσω της αγανάκτησης ξεκίνησαν οι μεγαλύτερες αλλαγές, οι μεγαλύτερες επαναστάσεις, και οι μεγαλύτεροι αγώνες.
Ήταν οι στιγμές που ο κόσμος είπε “ΌΧΙ άλλο“.
Η αγανάκτηση είναι μία απ’τις μορφές που μπορεί να πάρει η συναισθηματική ένταση μέσα σου, αντί να γίνει άγχος και φόβος που θα σε παρέλυαν.
Η Αγανάκτηση είναι πραγματικά κάτι πολύ καλό γιατί θα σε κάνει να πεις “δεν το ανέχομαι άλλο!“
Και θα σε βοηθήσει να αλλάξεις πορεία άμεσα.
Η αγανάκτηση σου λέει πως υπάρχει κάτι καλύτερο στην απέναντι μεριά.
Πως υπάρχει κάτι για το οποίο αξίζει να αγωνιστείς.
ΑΝΤΙΔΟΤΟ της Αγανάκτησης
Το αντίδοτο της Αγανάκτησης είναι το να καταφέρεις συνειδητά να τη διοχετεύσεις προς τα εκεί που θες και να σε κινητοποιήσει.
Να αντιδράσεις στην πηγή του προβλήματος.
Βρες λύσεις άλλων, για το πώς αντιμετώπισαν την κατάσταση. Βρες πρότυπα – άλλους που αντιμετώπιζαν το ίδιο πρόβλημα, και πώς το ξεπέρασαν, τι έκαναν. Πάρε ιδέες.
Ενθουσιάσου γιατί αυτά που θα μάθεις σήμερα, θα σε βοηθήσουν και στο μέλλον, και με πολύ λίγο χρόνο και ενέργεια πραγματικά θα σου δημιουργήσουν χαρά!
Και ανέλαβε δράση!
Τίποτα στη ζωή σου δεν θα αλλάξει προς το καλύτερο, αν εσύ δεν αλλάξεις. Ανέλαβε τα ηγετικά σου καθήκοντα – να ηγηθείς της δικής σου, προσωπικής, σιωπηλής (ή μη) επανάστασης.
Η Αγανάκτηση και ο Πόνος της Απώλειας (που είπαμε από πάνω, όταν κάποιος σε “πληγώνει”), αν συνεχιστούν, μπορεί να οδηγήσουν σε ένα απ’τα δύο:
Θυμό (εξαγριώνεσαι – ενεργητική μορφή – πιστεύεις πως μπορείς να κάνεις κάτι)
ή Απογοήτευση (παραδίνεσαι – παθητική μορφή – πιστεύεις ότι δεν μπορείς να κάνεις τίποτα).
ΘΥΜΟΣ
Ο θυμός είναι μορφή ακραίας επιθετικότητας.
Σημαίνει πως ένας σημαντικός κανόνας ή στάνταρ που είχες στη ζωή σου παραβιάστηκε από κάποιον.
Ακόμα και από εσένα (αν μιλάμε για τύψεις και ενοχές).
Κατανόησε ότι όταν είσαι τσαντισμένος μπορείς να αλλάξεις αυτό το συναίσθημα σε δευτερόλεπτα αν θες.
Θυμώνεις όταν πιστεύεις ότι κάτι ή κάποιος σε εμποδίζει να κατακτήσεις τους στόχους σου, όταν κάτι παρεμβαίνει με αυτά που αισθάνεσαι ότι πρέπει να κάνεις, και με τους κανόνες και τα στάνταρ σου.
Λάθος κατευθυνόμενη ή συσσωρευμένη επιθετικότητα μετατρέπεται σε καταστροφική δύναμη.
Η επιθετικότητα, γενικότερα, είναι κάτι άκρως επιθυμητό.
Είναι συναισθηματική ενέργεια και σου δίνει δύναμη.
Υπερβολική επιθετικότητα που δεν μπορείς να την ελέγξεις και να της παρέχεις κατάλληλες διεξόδους, γίνεται θυμός που συσσωρεύεται μέσα σου, κάτι άκρως τοξικό για τον εαυτό σου.
“Το να συσσωρεύεις μέσα σου Θυμό,
είναι σαν να κρατάς ένα καυτό κάρβουνο
με την πρόθεση να το πετάξεις σε κάποιον άλλον.
Εσύ είσαι αυτός που καίγεται.”
~Βούδας~
Η συναισθηματική ενέργεια που σου δίνει η επιθετικότητα είναι απολύτως απαραίτητη για την κατάκτηση του οποιουδήποτε στόχου.
Το οτιδήποτε θέλουμε, θα πρέπει να το κυνηγάμε επιθετικά και όχι παθητικά (υπάρχει παθητικό κυνήγι; ).
Τα προβλήματα και τα εμπόδια πρέπει να τα αντιμετωπίζουμε επιθετικά.
Η επιθετικότητα στην θετική και δημιουργική της μορφή, λέγεται και Αποφασιστικότητα και ανήκει στα 10 συναισθήματα Δύναμης.
Ο Θυμός είναι σαν τη Φωτιά.
Η Φωτιά αν βγει εκτός ελέγχου μπορεί να τα κάψει όλα στο πέρασμά της και να φέρει άπειρη καταστροφή και πόνο.
Ή μπορεί να είναι αυτή που θα προσφέρει ζωή (Ήλιος) ή αφάνταστη ομορφιά, νόστιμο φαγητό, ζεστασιά και ασφάλεια.
Μπορείς να τιθασεύσεις και να κατευθύνεις τον θυμό σου;
ΑΝΤΙΔΟΤΟ του Θυμού:
Κατ’αρχάς, ίσως να παρερμήνευσες την κατάσταση τελείως. Σε εμποδίζει κάποιος ή κάτι πραγματικά; Έχει τόση αξία για σένα;
Στη συνέχεια διερωτήσου: μήπως ο θυμός σου βασίζεται στο γεγονός ότι ο άλλος δεν ξέρει τι είναι σημαντικότερο για σένα (ακόμα και αν πιστεύεις ότι θα έπρεπε!);
Συνειδητοποίησε ότι οι κανόνες σου δεν είναι απαραιτήτως και οι “σωστοί” κανόνες (δεν έχουμε όλοι τους ίδιους κανόνες), και ας αισθάνεσαι 100% πεπεισμένος για αυτούς.
Ρώτα τον εαυτό σου πιο ενδυναμωτικές ερωτήσεις, όπως “μακροπρόθεσμα, είναι αλήθεια ότι αυτός ο άνθρωπος νοιάζεται για μένα;”
“Το έκανε επίτηδες για να μου κάνει κακό;”
“Με ποια λογική το κάνει; Τι σκέφτεται και πώς τα εκλογικεύει;”
Διέκοψε τον θυμό ρωτώντας “τι μπορώ να μάθω από αυτό;” ή την παρακάτω αγαπημένη (αν και μεγάλη) ερώτηση:
“Πώς μπορώ να επικοινωνήσω τη βαρύτητα αυτών των κανόνων που έχω, σε αυτό το άτομο, και με τέτοιο τρόπο, που να το προκαλέσει να ΘΕΛΕΙ με βοηθήσει, και όχι να τους παραβιάσει ξανά στο μέλλον;”
Εάν δεν λειτουργεί ή δεν μπορείς να κάνεις τίποτε από αυτά, τότε θα πρέπει να κατανοήσεις και να βρεις διεξόδους να διοχετεύσεις αυτόν τον θυμό.
Το να βρεις τέτοια κανάλια διοχέτευσης είναι εξίσου, αν όχι πιο σημαντικό, με τα κανάλια διοχέτευσης των θετικών συναισθημάτων όπως της αγάπης και της καλοσύνης.
Η σωματική άσκηση είναι ένας ΑΡΙΣΤΟΣ τρόπος για να σου ρουφήξει όλον το θυμό και να σε εκτονώνει καθημερινά.
Το να είσαι επιθετικός (δηλαδή αποφασισμένος, και όχι θυμωμένος) όταν γυμνάζεσαι σου προσθέτει δύναμη και αποδοτικότητα.
“Όμως το καλύτερο κανάλι να διοχετεύσεις την επιθετικότητά σου,
είναι να τη χρησιμοποιήσεις για τον λόγο για τον οποίο υπάρχει:
για να δουλέψεις τον δρόμο σου προς έναν στόχο.
Η δουλειά παραμένει μία απ’τις καλύτερες θεραπείες και ηρεμιστικά για την προβληματισμένη ψυχή.”
~Maxwell Maltz στο “Psycho-Cybernetics”~
Τι κάνουμε όμως με τα συναισθηματικά τραύματα;
Όσον αφορά τη μνησικακία και τα παλαιότερα συναισθηματικά τραύματα που ο καθένας μας κουβαλάει μέσα του.
Πρέπει να ξέρεις ότι συνεχώς καταναλώνουν ενέργεια όσο “τρέχουν” μέσ’το μυαλό μας.
Ο μόνος τρόπος να τα θεραπεύσεις πλήρως, είναι η πραγματική συγχώρεση, για την οποία θα γράψω και αναλυτικότερο άρθρο.
Τι είναι αυτό;
Υπάρχει ένας ορισμός που μου άρεσε πολύ και μου έχει αλλάξει πολύ τον τρόπο που βλέπω κάποια πράγματα (πάλι απ’το Psycho-Cybernetics – το αγαπώ αυτό το βιβλίο):
“Η πραγματική συγχώρεση έρχεται μόνο όταν μπορούμε να δούμε, και να αποδεχτούμε συναισθηματικά, ότι δεν υπάρχει και δεν υπήρξε τίποτε για εμάς να συγχωρέσουμε – δεν θα έπρεπε να κατηγορήσουμε ή να μισήσουμε το άλλο άτομο εξ αρχής.”
Σου τα έχω σε αφίσα να τα κολλήσεις στον τοίχο!
Η λίστα με τα αρνητικά συναισθήματα και τις ερμηνείες τους δεν θα είναι ποτέ πλήρης.
Εξερεύνησε τα δικά σου συναισθήματα και σήματα δράσης, και μην περιμένεις ποτέ να εξαλειφθούν πλήρως, γι’αυτό μάθε να τα διαχειρίζεσαι.
Αν όλα τα πράγματα ήταν το ίδιο εύκολα, όλοι θα έκαναν τα ίδια.
Θυμίσου πως όσο τα αγνοούμε, αυτά θα ενισχύονται όλο και περισσότερο, μέχρι να τους δώσουμε σημασία.
Γι’αυτό μάθε να τα διαχειρίζεσαι, να τα κατανοείς και να τα εκτιμάς για τις χρήσιμες πληροφορίες που σου δίνουν, αλλά και να δρας άμεσα και στοχευμένα, ώστε να μην προλάβουν να σε κατακλύσουν και πάρουν τον έλεγχο της ζωής σου.
Για τους συνδρομητές είναι ήδη έτοιμο το Πόστερ με τα 10 σήματα δράσης, και μπορούν να το βρουν στην “εργαλειοθήκη” τους με τα υπόλοιπα δωράκια. :)
Μπορείς να γίνεις συνδρομητής, βάζοντας το όνομά σου και το email σου στα δεξιά, και να κατεβάσεις αρκετά πράγματα που έχω δωρεάν για τους συνδρομητές.
Αν θες να διαβάσεις ανάλογα άρθρα, ξεκίνα με αυτά:
