Μπορείς και να το ακούσεις πατώντας το play!
Ακολούθησε το Neuroselfmastery Podcast!
Μπες στην αγαπημένη σου πλατφόρμα για Podcasts, πάτα “Follow”, και γράψε ένα σύντομο Review, ώστε να το βρει περισσότερος κόσμος που το χρειάζεται!
iTunes | Overcast | Stitcher | Spotify | Castbox
Image courtesy of Desktopography.com
Πόσοι κάθονται σε σχέσεις που δεν τους αρέσουν, ενώ όλα τα σημάδια να φύγουν ήταν εξ’αρχής εκεί;
Πόσοι κάθονται σε δουλειές ή σε θέσεις που δεν τους προσφέρουν και δεν τους αρέσουν, ενώ όλα τα σημάδια να φύγουν ήταν εξ’αρχής εκεί;
Πόσες φορές, ενώ ξέρουμε πως θέλουμε να χάσουμε λίγα κιλά, τρώμε μέχρι να σκάσουμε, γιατί το μυαλό μας ήταν αλλού όσο τρώγαμε; Και ξαφνικά σκάμε και λέμε “ωχ! έσκασα, δεν το περίμενα!”
Ας το πάρουμε όμως απ’την αρχή.
Είσαι στο παρόν;
Πόσες φορές, ενώ κάνεις κάτι – ενώ διαβάζεις, σου μιλάει κάποιος ή οδηγείς, δεν είσαι στο παρόν;
Το σώμα σου είναι εκεί, αλλά το μυαλό σου έχει φύγει και είναι τελείως αλλού;
Αυτή η απώλεια της εστίασης, οι περαστικές σκέψεις που χάνεσαι μέσα τους και ξαφνικά επιστρέφεις και βλέπεις ότι πέρασαν 5 λεπτά ή μισή ώρα και αναρωτιέσαι πότε έφτασες…
Είναι κάτι φυσιολογικό, έτσι;
Ναι. Είναι κάτι φυσιολογικό και αναγκαιότατο.
Χρειαζόμαστε μία ανάπαυλα, φάσεις που το μυαλό να μη σκέφτεται τίποτα συγκεκριμένο και απλώς να πλανάται.
Ονομάζεται και “Diffuse Mode” ή “Διάχυτη κατάσταση σκέψης”, και έχει μείζονα ρόλο στη μάθηση και την αποθήκευση πληροφοριών.
Το άγριο άλογο της σκέψης μας
Όμως, το να αφήνεις έναν ανεκπαίδευτο νου να πάει όπου εκείνος θέλει, είναι σαν να αφήνεις ένα άγριο άλογο να τρέχει μόνο του σε ένα λιβάδι.
Δεν ξέρεις που θα πάει, και μπορεί να σε πάει σε ζοφερά και άσχημα μέρη πριν καν το καταλάβεις, αργοκαταστρέφοντάς σε, χωρίς να μπορείς να το δαμάσεις και να το ανασύρεις πίσω.
Επειδή όλες οι μεγάλες αλήθειες φαίνονται μέσα από απλά πράγματα και παραδείγματα, μέσα απ’το παραπάνω παράδειγμα μπορείς να καταλάβεις πως κάτι τόσο απλό και φαινομενικά ασήμαντο, όπως το να αφήσεις τη σκέψη σου να σε πηγαίνει όπου θέλει χωρίς να έχεις την ικανότητα να την ελέγξεις, ενέχει από μικρούς έως και αρκετά μεγαλύτερους κινδύνους.
Και όπως δρούμε στα μικρά πράγματα, έτσι δρούμε και στα μεγαλύτερα.
Εύκολα θα τύχει να είσαι σε μία σχέση – ή μια δουλειά – ή μία κατάσταση γενικότερα, και θα κάνεις επιλογές μικρές και μεγάλες, χωρίς να είσαι παρών – χωρίς να το κάνεις συνειδητά και ηθελημένα.
Το άγριο άλογο έχει τον έλεγχο και σε πάει βόλτα στα μονοπάτια που αυτό ξέρει και θέλει να πηγαίνει.
Και αυτό σίγουρα επηρεάζει τη ζωή σου σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό απ’ ό,τι μπορείς να διανοηθείς. Με μικρούς και μεγάλους τρόπους, και ακόμη χειρότερα – χωρίς να το καταλαβαίνεις καν.
Όμως, το να τιθασεύσεις αυτό το άγριο άλογο, δηλαδή το μυαλό σου, και να αναλάβεις τα ηνία και να μπορείς εσύ να το κατευθύνεις όπου θες, όποτε και για όσο θες, είναι μία πανίσχυρη ικανότητα που καλλιεργείται με εξάσκηση.
Με την εξάσκηση, μπορείς να γίνεις πολύ πιο ισχυρός ή ισχυρή από το άγριο αυτό άλογο.
Τι κάνουμε όταν χάνουμε τον έλεγχο;
Πολλοί όταν χάνουν τον έλεγχο του αλόγου και αυτό αρχίσει να πηγαίνει όπου θέλει, λένε “εγώ αυτός είμαι, και σε όποιον αρέσω”, και δεν κάνουν την παραμικρή προσπάθεια να το δαμάσουν.
Άλλοι, συνειδητοποιώντας ότι δεν τους πάει κάπου ευχάριστα, αλλά επειδή είναι πολύ ισχυρό και άγριο, δε θέλουν να του εναντιωθούν, αλλά με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο προσπαθούν να το αποδυναμώσουν, με χρήση ουσιών, τσιγάρων, υπερβολικού φαγητού, ή με το να ξεσπούν σε σειρές και βίντεογκέιμς προκειμένου να το ναρκώσουν και να του μειώσουν την ενέργεια.
Όμως, δε θες να μειώσεις τη δύναμη του πανίσχυρου αυτού αλόγου, καθώς το θες να τρέχει γεμάτο δύναμη και ζωντάνια, αλλά προς τα εκεί που εσύ επιλέγεις, και όχι όπου θέλει αυτό.
Το θες για σύμμαχο.
Θες να έχεις καλή σχέση με το άλογο αυτό και να το έχεις ικανοποιημένο, καθώς είναι ο σύντροφός σου καθ’όλη τη διάρκεια της ζωής σου αυτής.
Αυτό το πανίσχυρο αλλά άγριο και ατίθασο άλογο είναι το μυαλό σου, η σκέψη σου, τα συναισθήματά σου.
Εάν αυτό σε κάνει ότι θέλει, τότε είναι ο πιο φρικτός αφέντης του κόσμου.
Εάν όμως μπορείς να το διαχειριστείς, τότε μπορεί να γίνει ο πιο ισχυρός σύμμαχος που θα έχεις ποτέ σου.
Το να πιάνεις το άγριο αυτό άλογο κάθε φορά που αφαιρείται ή αρχίζει να πηγαίνει κάπου που δεν θες, και να το επαναφέρεις στον δρόμο που θες να ακολουθήσετε, είναι ικανότητα.
Το να πιάνεις το άγριο αυτό άλογο – το μυαλό σου, κάθε φορά που λοξοδρομεί απ’ το μονοπάτι που θες να ακολουθήσετε προς τους στόχους σου και τις επιλογές που έχεις πει ότι θα κάνεις, και να το επαναφέρεις ήρεμα στο δρόμο που θες.
Κάθε φορά που παίρνει τον εύκολο δρόμο της κακής συνήθειας, ή που απορροφάται για πόση ώρα με ό,τι λαμπερό του γυαλίσει και του τραβήξει την προσοχή, αντί να πηγαίνει στο δρόμο της συνειδητής επιλογής. Και να μπορείς να το επαναφέρεις στο δρόμο που θες.
Αυτό είναι μία σπουδαία ικανότητα.
Και όπως όλες οι ικανότητες, καλλιεργείται.
Εκπαιδεύοντάς την, αρχίζεις να παρατηρείς αυτό το φαινόμενο όλο και πιο συχνά.
Και να τον συμμαζεύεις [τον εαυτό σου – το άγριο άλογο] όλο και πιο σύντομα, σαν ένας καλός φίλος.
Το να καταλαβαίνεις ότι έχετε ξεφύγει από το μονοπάτι, να ξαναπαίρνεις τον έλεγχο. Το να βλέπεις ξεκάθαρα τις επιλογές που κάνεις, τη στιγμή που γίνονται σε πραγματικό χρόνο, και να μπορείς να επιλέξεις αυτές που σε ενισχύουν αντί για αυτές που σε αποδυναμώνουν.
Αυτό λέγεται διαλογισμός.
Όσο περίεργο και αν φαίνεται, ο διαλογισμός δεν έχει καμία σχέση με αυτό που έχουμε οι “Δυτικοί” στο μυαλό μας.
Η πρώτη εικόνα που έρχεται στο μυαλό του μέσου ανθρώπου όταν λέω τη λέξη “διαλογισμός” είναι μερικοί μοναχοί να αιωρούνται, να φωτίζουν, ή δεν ξέρω και ‘γω τι, να μένουν σε κάποια τριτοκοσμική χώρα, ή να είναι σαν τους Jedi από τα StarWars….
Ωραία.
Καμία σχέση!
Αυτές οι εικόνες δεν θα μπορούσαν να απέχουν περισσότερο από την πραγματικότητα. (καλά, όχι και τόσο… :) )
Για πρώτη φορά τα ανακάλυψα στην έρευνά μου πάνω στη Θετική Ψυχολογία, τη Συναισθηματική Κυριαρχία και την εκπαίδευση της αυτο-πειθαρχίας μου.
Το έκανα στα διαλείμματα μεταξύ του διαβάσματος στις εξεταστικές μου στο Πανεπιστήμιο, ώστε το μυαλό μου να μπορούσε πλήρως να ξεκουραστεί, χωρίς ΚΑΝΕΝΟΣ είδους ερεθίσματα, ώστε να μπορέσω να συνεχίσω το διάβασμα για ώρες και ώρες, τελειώνοντας μεγαλύτερο όγκο διαβάσματος σε λιγότερο και πιο εστιασμένο χρόνο.
Αυτός ήταν ένας απ’τους παράγοντες που με βοήθησαν να περάσω εξεταστικές με ελάχιστη προσπάθεια, στον ελάχιστο χρόνο.
Μπορείς να διαβασεις περισσότερα για το πώς να βελτιώσεις τις επιδόσεις σου στο διάβασμα εδώ: 15+ Συμβουλές για ταχύτερο και αποτελεσματικότερο διάβασμα
Αλλά για τώρα, πρώτον και κύριον:
Τι ΕΙΝΑΙ διαλογισμος;
Όχι, δε χρειάζεται να είσαι σε ένα τέτοιο μέρος για να διαλογιστείς.
“Διαλογισμός σημαίνει να μαθαίνουμεπώς να βγαίνουμε από το ρεύμα (του ποταμού των σκέψεων),να καθόμαστε στην όχθη και να το ακούμε,να μαθαίνουμε από αυτό,και να χρησιμοποιούμε την ενέργειά του γιανα μας καθοδηγούν αντί να μας τυρρανούν [οι σκέψεις μας].Αυτή η διαδικασία δεν συμβαίνει μαγικά από μόνη της.Χρειάζεται ενέργεια.Ονομάζουμε την προσπάθεια να καλλιεργήσουμετην ικανότητά μας να βρισκόμαστε στην παρούσα στιγμή«άσκηση» ή «άσκηση διαλογισμού»”
~από τον Jon Kabat-Zinn, στο βιβλίο του “Wherever You Go, There You Are” (όπου και να πας, εκεί είσαι)~
[Ο Jon Kabat–Zinn, είναι Καθηγητής της Ιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Μασσαχουσέτης, ιδρυτής και γενικός Διευθυντής του «Center for Mindfulness in Medicine, Health Care, and Society»]
Το αστείο είναι, ότι αντίστοιχο της λέξης «διαλογισμός (meditation)» δεν υπάρχει στη γλώσσα του Βούδδα (την Pali).
Μια συχνά χρησιμοποιούμενη λέξη που την πλησιάζει, είναι η λέξη bhavana που μεταφράζεται ως «ανάπτυξη μέσω νοητικής εκπαίδευσης», πράγμα που σχετίζεται πλήρως με το τι είναι ο «διαλογισμός». :)
Ως Διαλογισμός μπορεί να ονομαστεί η κάθε νοητική άσκηση της εστίασης της προσοχής σε ΕΝΑ σημείο για μια χρονική περίοδο.
Κάθε φορά που το μυαλό σου ξεκινάει να ξεφεύγει –και θα ξεφύγει- επιστρέφεις την προσοχή σου σε αυτό το ΕΝΑ σημείο (πράγμα/ κερί/ φλόγα/ λέξη/ φράση/ ήχος/ σύμβολο (μάνταλα)/ αναπνοή/ χτύπος της καρδιάς/φώς κλπ).
Κάθε φορά που πιάνεις τον εαυτό σου να έχει ξεφύγει και τον επαναφέρεις, είναι σαν να κάνεις ένα ολόκληρο push-up για την Αυτο-Πειθαρχία σου.
Ξεκινάς από 1-2 λεπτά και τον αυξάνεις αργά και σταθερά στα 15-30’ την ημέρα (ή και παραπάνω).
Πολλά οφέλη και συναισθηματική γαλήνη θα αρχίσουν να έρχονται από τις πρώτες κιόλας εβδομάδες.
Έχει πολλά οφέλη, ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΩΣ ΑΠΟΔΕΔΕΙΓΜΕΝΑ από τα καλύτερα Πανεπιστήμια και Ερευνητικά Κέντρα ανά τον κόσμο.
Εκεί, μελέτησαν όχι μόνο τους Προχωρημένους «διαλογιζόμενους», αλλά και ερευνητικές /πειραματικές ομάδες που μόλις ξεκινούσαν να μαθαίνουν τα πώς και τα γιατί, και το κάναν για σύντομη περίοδο (πχ 6 εβδομάδες)..
Μερικά από τα οφέλη που βρήκαν:
1) Μεγαλύτερη Αυτοπειθαρχία
Όπως έχουμε ξαναπεί, και σίγουρα θα ξαναπούμε, από τα πιο εξελιγμένα μέρη του εγκεφάλου μας, στον νεότερο, ανθρώπινο εγκέφαλο (νεοφλοιό), είναι ο Προμετωπιαίος Φλοιός.
Εκεί, βρίσκονται τα κέντρα των ανώτερων ανθρώπινων ικανοτήτων, όπως η ικανότητά μας για αυτο-έλεγχο, εγκράτεια, η χαλιναγώγηση των παρορμήσεών μας, η προσωπικότητά μας, το να μπορούμε να θέσουμε στόχους και να τους ακολουθήσουμε εις πέρας, προγραμματισμός, και πολλές άλλες ανώτερες “επιτελικές” λειτουργίες.
Κράτα πως είναι από τα μέρη του εγκεφάλου που μας ξεχωρίζουν ως ανθρώπους – και εμπεριέχει τα κέντρα της Αυτοπειθαρχίας μας. Επίσης κράτα πως ουσιαστικά στο παραπάνω παράδειγμα με το άγριο άλογο, ο Προμετωπιαίος Φλοιός είναι ο “Καβαλάρης”.
Με το διαλογισμό, αυτή η περιοχή αιματώνεται και οξυγονώνεται περισσότερο, και έτσι καλλιεργείται και δομείται ολοένα ισχυρότερη.
2)Καλύτερη Μνήμη
Μέσω του διαλογισμού, έγιναν πιο πυκνοί και μεγάλος οι ιππόκαμποι του εγκεφάλου (2 περιοχές σαν ιππόκαμποι, που βρέθηκε να έχουν περισσότερη φαιά ουσία – δηλαδή μεγαλύτερο “επεξεργαστή”) στους οποίους βρίσκονται και μερικά από τα βασικότερα κέντρα μνήμης και μάθησης.
3) Χαμηλότερα ποσοστά άγχους και στρες, και χαμηλότερα ποσοστά πεσμένης διάθεσης.
Μέσω του διαλογισμού, οι συμμετέχοντες στα πειράματα ανέφεραν χαμηλότερα ποσοστά άγχους και στρες, που συνδέονται με μικρότερο μέγεθος των αμυγδαλοειδών πυρήνων.
Αυτές οι περιοχές (amygdala) είναι σαν τον “συναγερμό” του εγκεφάλου μας – όταν ανάβουν, θέτουν τον οργανισμό μας σε κατάσταση συναγερμού και “μάχης ή φυγής ή παγώματος”, στέλνοντας σήμα να βγει αδρεναλίνη και να μπούμε σε εγρήγορση.
Στην παραπάνω αντίδραση, το “πάγωμα” – που παθαίνει το ελάφι όταν πέφτουν οι προβολείς του αυτοκινήτου πάνω του και δεν τρέχει, αλλά “παγώνει” στη θέση του, είναι επίσης γνωστό σαν “αναβλητικότητα“…
Αυτό ήταν μια μεγάλη συνειδητοποίηση για μένα όταν κατάλαβα ότι η Αναβλητικότητα είναι αντανακλαστική απάντηση στον ΦΟΒΟ και στην ΚΑΤΑΠΙΕΣΗ/ΥΠΕΡΦΟΡΤΩΣΗ…
4) Καλύτερη ενσυναίσθηση και συναισθηματικό έλεγχο.
Καλύτερη κατανόηση του τι νοιώθεις, τι νοιώθουν οι άλλοι, σε τι βαθμό, και τι να κάνεις για να διαχειριστείς τα συναισθήματα.
Όπως προανέφερα και στη “μνήμη” παραπάνω, πέρα από την αύξηση των “επεξεργαστών” μάθησης και μνήμης (ιππόκαμπους), βρήκαν αύξηση στο μέγεθος και σε περιοχές που έχουν να κάνουν με την αυτο-επίγνωση, συμπόνια και ενδοσκόπηση στα άτομα που διαλογίζονταν τακτικά για 3-6 μήνες. (Οι έρευνες είναι παρακάτω.)
5) Βελτίωση του ανοσοποιητικού μας.
Μετά την περίοδο του COVID-19, και γενικότερα, αυτό το χρειαζόμαστε πολύ. Βρήκαν βελτιωμένο ανοσοποιητικό στα άτομα που διαλογίζονταν, κάτι το οποίο συσχετίζεται όχι μόνο με τον διαλογισμό, αλλά και με τη μείωση του στρες και του άγχους που προαναφέραμε παραπάνω.
6) Βελτίωση της Ποιότητας του Ύπνου
Με τον διαλογισμό αυξάνεται η έκκριση της ορμόνης του ύπνου και των φυσικών μας ρυθμών ύπνου-ξύπνιου, της γνωστής Μελατονίνης!
7) Εμβαθύνει την κατανόησή σου
Εμβαθύνει την κατανόησή σου για το ένα πράγμα στο οποίο εστιάζεις, εντυπώνοντάς το έτσι καλύτερα στον ασυνείδητό σου νου…
Έτσι, εάν το ένα πράγμα στο οποίο εστιάζεις έχει και κάποιο νόημα, όπως μία λέξη, μία αρετή, μια φράση, ένας στόχος, μία σκέψη…
Σιγά σιγά αυτό θα ποτίσει τη σκέψη σου όλο και περισσότερο, θα το καταλάβεις περισσότερο, και θα γίνεις περισσότερο αυτό.
Εάν έχεις 15 λεπτά, κοίτα το ακόλουθο βίντεο με τις “10 συμβουλές για το πώς να το κάνεις και 5 λόγους γιατί θα έπρεπε!” του Brian Johnson ο οποίος τα έχει μαζέψει πολύ ωραία σε αυτό το βίντεο.. :)
Σαν σημείωση, ο Brian Johnson έγραψε πάνω από 500+ “Σημειώσεις του Φιλοσόφου” (Philosopher’s Notes), δηλαδή περιληπτικά βιβλιαράκια των 6 σελίδων το καθένα, με μερικές από τις καλύτερες μεγάλες ιδέες του κάθε βιβλίου (=500+ βιβλία σε 6σέλιδες περιλήψεις..), σε pdf, 20άλεπτα ηχητικά mp3s, καθώς και σε Videos στο Youtube. Αυτά τα βίντεο αξίζουν το κάθε τους λεπτό σε χρυσό…
Αυτά ήταν ένας από τους μεγάλους παράγοντες που με ενέπνευσαν να ξαναπάρω τη ζωή μου στα χέρια μου και συνηστώ ΑΝΕΠΙΦΥΛΑΚΤΑ και αυτόν και τη δουλειά του, σε ΟΛΟΥΣ.
Μπορείς να βρεις τις “Φιλοσοφικές Σημειώσεις” ΕΔΩ.
Περισσότερες σκέψεις για το Διαλογισμό σε μελλοντικά άρθρα :)
Αυτός και η εξάσκηση της αυτο-πειθαρχίας είναι πολύ καυτό θέμα, και θα τα αναλύσουμε περισσότερο!!!
Οπότε ξεκίνα σήμερα, για 1 λεπτό. Μην το αφήσεις γιατί αξίζει το χρόνο σου.
Εάν σου άρεσε το παραπάνω άρθρο, εγγράψου για να λαμβάνεις ενημερώσεις, καθώς και να κατεβάσεις δωρεάν pdf ασκήσεων και πόστερ που έχω αποκλειστικά για τους συνδρομητές.
Μερικές Πηγές:
- Stress reduction correlates with structural changes in the amygdala.
- Mindfulness meditation training changes brain structure in eight weeks
- The CALM Study: Compassion Meditation and the Brain
- Immediate and Long-Term Effects of Meditation on Acute Stress Reactivity, Cognitive Functions, and Intelligence
- Conscious attention, meditation, and bilateral information transfer.
- Breathing Meditation by Medical Students at Khon Kaen University: Effect on Psychiatric Symptoms, Memory, Intelligence and Academic Achievement
- Mindfulness Training Alters Emotional Memory Recall Compared to Active Controls: Support for an Emotional Information Processing Model of Mindfulness
- Effects of an 8-week Meditation Program on Mood and Anxiety in Patients With Memory Loss
- Effect of Meditation on Stress-Induced Changes in Cognitive Functions
- Meditation as a potential therapy for autism: a review.
- Global and regional alterations of hippocampal anatomy in long-term meditation practitioners.
- The Influence of concentration/meditation on Autonomic Nervous System Activity and the Innate Immune Response: A Case Study
- Meditation and Its Regulatory Role on Sleep – PubMed
- Increased Gray Matter Volume in the Right Angular and Posterior Parahippocampal Gyri in Loving-Kindness Meditators
- The Mindful Brain and Emotion Regulation in Mood Disorders
- Non-verbal Communication of Compassion: Measuring Psychophysiologic Effects
- Brain Activation During Compassion Meditation: A Case Study
Επίσης, μπορείς να δεις αποσπάσματα από τις διαλέξεις του Tal Ben Shahar, καθηγητή στο Πανεπιστημίου του Harvard, ο οποίος διδάσκει το πιο δημοφιλές μάθημα όλου του Πανεπιστημίου, τη Θετική Ψυχολογία (Positive Psychology Class). Τα παρακάτω βίντεο είναι στις διαλέξεις “σύνδεσης Μυαλού-Σώματος” (δυστυχώς τα βίντεο είναι στα αγγλικά και τα κινέζικα, όμως αν γνωρίζεις αγγλικά, αξίζει):