Σαμποτέρ: Ο άγνωστος πόλεμος μέσα μας

Μέσος χρόνος ανάγνωσης: ~7 λεπτά.

Στο προηγούμενό μου άρθρο ανέφερα πώς ενώ κατάφερα αρκετά και πλησίασα στους στόχους που είχα θέσει (για Απρίλιο-Μάιο-Ιούνη’14), τα πράγματα δεν ήταν και τόσο εύκολα.

Και όσο περισσότερο προχωρούσα, τόσο πιο δύσκολα γίνονταν.

Ή μάλλον, τόσο πιο δύσκολα τα έκανα.

Έπεσα πολλές φορές. Ή μάλλον, με έριξα εγώ πολλές φορές.

Και όλα αυτά με παραξένεψαν, μου έκαναν πολύ μεγάλη εντύπωση, αλλά με έμαθαν και πολλά πράγματα.

Κατάλαβα επιτέλους τι γινόταν όλες αυτές τις φορές, αν και τέλειωσαν οι 100 μέρες με τους στόχους που είχα θέσει.

Τώρα είμαι έτοιμος να χρησιμοποιήσω αυτή τη γνώση για τις επόμενες 100 μέρες. Και θα είμαι προετοιμασμένος αυτή τη φορά.

Το “Παιδί” μέσα μας

Βλέπεις όλοι έχουμε μέσα μας ένα παιδί. Πολλοί μιλάνε για αυτό.

Είναι αυτό που θα βγει όταν είσαι παιχνιδιάρης, όταν πειράζεις τον κόσμο, όταν κάνεις φάρσες, όταν γελάς, όταν χαίρεσαι και βλέπεις την ομορφιά εκεί που δεν την βλέπουν οι άλλοι.

Είναι αυτό που θα κάτσει να χαζέψει έναν ιστό αράχνης όταν έχει πάνω του δροσοσταλίδες.

Είναι αυτό που παρατηρεί τη μαγεία μέσα στο κάθε τι.

Είναι η περιέργεια που οδηγεί την ανθρωπότητα να εξερευνά συνέχεια τα μυστήρια του κόσμου.

Λένε ότι αυτό το παιδί που υπάρχει μέσα μας, κρύβεται όταν υπάρχει πίεση, όταν έχουμε πολλά πράγματα στο μυαλό μας, όταν μας επιβάλλουν οι άλλοι “μεγάλοι” να μεγαλώσουμε, όταν έχουμε πολλή δουλειά, και όταν πάει καιρός που δεν έχουμε ξεκουραστεί ή που δεν έχουμε πάει διακοπές.

Όταν χάνουμε τη ζωντάνια μας, γενικότερα, αυτό το παιδί κρύβεται.

Μάλλον, όμως, δεν βλέπουν ότι το παιδί ακόμα εκεί είναι, δραστήριο και ενεργό.

Δυστυχώς, μας βάζει να κάνουμε πράγματα που ούτε καν το καταλαβαίνουμε.

Δεν έχουμε καταλάβει ότι αυτό το παιδάκι, μας σαμποτάρει κάθε φορά που πάμε να αλλάξουμε κάτι.

Φοβάται την αλλαγή, όπως φοβάται και την απόρριψη, και το να μείνει μόνο του και δίχως αγάπη.

Για αυτό, η έλλειψη αγάπης ισούται με τον θάνατο.

Και θα κάνει τα πάντα για να μην αλλάξουμε.

Για να μην εγκαταλείψουμε το “ασφαλές λιμανάκι του γνωστού” (όπως το αποκαλεί ο Robin Sharma), και βγούμε στο άγνωστο.

Αυτό το παιδάκι ΦΟΒΑΤΑΙ.

Αυτό το παιδάκι, είναι το πιθηκάκι μέσα μας. Είναι το ζωικό μέρος του εγκεφάλου μας.

Είναι το ανώριμο εκείνο μέρος του εαυτού μας, που σκέφτεται μόνο τον εαυτό του, κινείται μόνο βάσει των αναγκών του, της πείνας, της ξεκούρασης, της ομορφιά και του ερωτισμού, και της ανάγκη του να αναπαραχθεί.

Είναι το τμήμα του εγκεφάλου που βρίσκεται ανατομικά κάτω από τις “ανθρώπινες” περιοχές (τον πιο ανεπτυγμένο ανθρώπινο εγκεφαλικό φλοιό).

Είναι αυτό που ονομάζουν οι επιστήμονες “Μεταιχμιακό” (limbic) εγκέφαλο (των θηλαστικών) και “Ερπετικό” (reptilian) εγκέφαλο (τον ακόμα κατώτερο, και πιο πρωτόγονο, των ερπετών).

Έτσι, όλοι μας έχουμε μέσα στο νευρικό μας σύστημα εγκατεστημένο ένα σύστημα λειτουργίας φόβου.

Nαι, σίγουρα ήταν πολύ χρήσιμο κάποιες εκατοντάδες χρόνια πριν όταν είχαμε να αντιμετωπίσουμε μαχαιρόδοντες, τίγρεις, λιοντάρια, και ό,τι άλλο είδους αρπαχτικά και επικίνδυνα ζώα μπορείς να φανταστείς.

Όμως, τώρα οι περισσότεροι από εμάς ζούμε σε πόλεις. Δεν αντιμετωπίζουμε τέτοια πράγματα καθημερινά.

Οι περισσότεροι από εμάς έχουμε κάτι να φάμε και να πιούμε, και κάπου να μείνουμε.

Οπότε έχουμε την πολυτέλεια και τον χρόνο να θέλουμε να εξελιχθούμε σαν άνθρωποι, να εξελίξουμε τις κοινωνίες μας, τις επιχειρήσεις και τους οργανισμούς μας.

Και αυτό κάνει το μικρό παιδάκι να φοβάται.

Γιατί;

Διότι για το μικρό παιδάκι, είναι άγνωστες αυτές οι εναλλαγές. Μπορεί να ενέχουν κινδύνους. Φοβάται.

Κάνοντας νέα πράγματα και κυνηγώντας νέους στόχους, τις περισσότερες φορές απομακρύνεσαι από γύρω άτομα τα οποία σου λένε το αντίθετο, σε ρίχνουν ψυχολογικά και συνέχεια σου αντιτίθενται.

Ή απλά με αρκετούς ίσως χωρίσουν οι δρόμοι σας.

Όμως σε νοιάζει τι θα πούνε τα κοντινά σου άτομα.

Και αν μερικά από αυτά είναι ΚΑΤΑ της αλλαγής αυτής, αυτό σημαίνει αντίσταση και από τον σαμποτέρ. 

Χρειάζεται να απομακρυνθείς από άτομα που μέχρι σήμερα θεωρούσες φίλους σου. 

Μπορεί να φας τα μούτρα σου και να πονέσεις.

Μπορεί άμα γίνεις επιτυχημένος, να γίνεις κακός, μίζερος, εγωιστής, αλαζόνας, υπερόπτης και τσιγκούνης.

Πού ξέρει το παιδάκι τι ακριβώς θες εσύ;

Εάν έχεις μέσα σου πεποιθήσεις αντίθετες με αυτό που θέλεις, τότε προφανώς και το παιδάκι θα θέλει να σε προφυλάξει.

Κατάλαβε ότι είστε οι καλύτεροι φίλοι και ότι θέλει να σε προστατέψει…

Εσύ, η οικογένειά σου, οι φίλοι σου (μιλώντας για τις ανώτερες ανθρώπινες λειτουργίες) το τάιζαν και το πρόσεχαν από μικρό (με τα όνειρα τις φιλοδοξίες, την ευρηματικότητα κλπ).

Αυτό (οι κατώτερες -ζωικές+ερπετικές λειτουργίες) σε φύλαγε να μην πονάς, να μαθαίνεις τι έχει ανταμοιβή και τι ποινή, και σε βοηθούσε να έχεις αγάπη γύρω σου.

Λειτουργεί με βάση αυτά που ξέρει. Και καλά κάνει το καημένο.

Βλέπεις, σε όλη την ιστορία του ανθρώπου, η όλη μάχη μεταξύ καλού και κακού, λευκού και μαύρου, φωτός και σκότους, είναι η συνεχής πάλη μεταξύ του ανθρώπου που θέλει να εξελιχθεί – του φωτός της γνώσης, και του παιδιού που φοβάται – του σκότους και της άγνοιας.

Και οι περισσότεροι συνεχίζουν να το πολεμάνε.

Και ταΐζουν όλο και περισσότερο αυτόν τον πόλεμο. 

Δεν βλέπουν ότι το παιδί αυτό είναι μέρος του ίδιου τους του εαυτού.

Δεν βλέπουν ότι δεν μπορούν να το σκοτώσουν όσο ακόμα είναι αυτοί ζωντανοί.

Δεν βλέπουν ότι μιά ζωή θα συνυπάρχουν.  

Δεν γίνεται να έχεις ένα νόμισμα χωρίς 2 επιφάνειες.

Όσο και να θέλει η μία να υπερισχύσει, θα συνεχίζουν να υπάρχουν και οι δύο.

Πώς να κερδίσεις μια μάχη που εξ’ορισμού είναι χαμένη;

Αυτό που μου είχε πει από μικρό ο πατέρας μου, σοφός άνθρωπος, και είχα αργήσει να το καταλάβω, και ακόμα ίσως να μην το έχω κατανοήσει σε όλο του το βάθος, είναι το εξής:

“Εάν θες να κερδίσεις το τέρας, μην προσπαθείς να το σκοτώσεις, γιατί θα σε φάει.
Αυτό είναι επαγγελματίας δολοφόνος, ενώ εσύ θα είσαι πάντοτε ερασιτέχνης,
μιά και κατέχεσαι πολλές φορές από αγάπη και αδυναμία.
Για να το κερδίσεις όμως  άπλωσε το χέρι σου και αγάπησέ το όσο τίποτε άλλο.
~Εκτίμησέ το.~
Γίνετε οι καλύτεροι φίλοι και υποστηρικτές του άλλου.
Κάν’το σύμμαχό σου και μαχητή σου.
Και αυτό θα πολεμάει για σένα και για να είστε καλά.”

Γιατί, για όσο κατώτερο εγκέφαλο μιλάμε, τόσο πιο ισχυρός είναι, καθώς τόσο πιο παλαιός είναι (αρχαιότερος).

Αυτό σημαίνει ότι έχει αναπτυχθεί εξελικτικά μέσα από απείρως περισσότερες γενεές οργανισμών, κάνοντάς τον πανίσχυρο και πολύπλοκο στη λειτουργία του και στους τρόπους που θα σκαρφιστεί για να εκπληρώσει τις ανάγκες του.

Ο ερπετικός εγκέφαλος πάντα θα υπερισχύει του λιμβικού (μεταιχμιακού), και οι δυό πάντα θα υπερισχύουν του “ανθρώπινου” φλοιού.

Αυτό βέβαια όταν έρχονται σε κόντρα.

Γιατί όταν αποδεχτείς ότι είναι μέρος σου, και συμφιλιωθείς με τους τρόπους τους και την ύπαρξή τους, και μάθεις πώς να τους διαχειρίζεσαι, τόσο μεγαλύτερη δύναμη θα έχεις για να επιτύχεις το οτιδήποτε.

Και αυτό γιατί θα έχεις “τη σοφία και την ισχύ των προγόνων” με το μέρος σου.

Ο τρόπος λοιπόν να συμφιλιωθείς με τον κατώτερο εγκέφαλο, με το “τέρας”, το “πιθήκι”, με το “παιδί” μέσα σου, είναι καταρχάς να κατανοήσεις ότι ό,τι κάνει, όσο και να προσπαθεί να σε σαμποτάρει, το κάνει γιατί σε αγαπάει και θέλει να σε προφυλάξει.

Η επιβίωσή του εξαρτάται από το τι θα κάνεις εσύ ή όχι.

Βλέπει την αλλαγή που πας να κάνεις σαν κάτι αρνητικό, σαν κάτι απειλητικό για τη ζωή σας. Σαν το τέλος του κόσμου.

“Κάθε φορά που βάζεις ξεκάθαρους στόχους, εκείνη τη στιγμή, ξεκινάς έναν πόλεμο.”
~Robin Sharma~

Έναν πόλεμο με τον σαμποτέρ σου.

Και σχεδόν πάντα θα αποτυγχάνεις εάν δεν μάθεις να τον ακούς αλλά και να του εξηγείς.

Οι περισσότεροι λένε ότι θέλουν έναν στόχο, αλλά δεν ξέρουν ούτε οι ίδιοι το γιατί.

Ε προφανώς και θα τρομάξει το παιδάκι άμα δεν ξέρει το γιατί το θες αυτό…

Οι περισσότεροι θέλουν έναν στόχο, αλλά δεν έχουν σκεφτεί καθόλου πώς αυτός ο στόχος θα επηρεάσει την υπόλοιπη ζωή τους, και ιδίως, τις σχέσεις τους.

Πώς να μη φοβάται λοιπόν;

Όταν βάζουμε στόχους, για να τους επιτύχουμε θα πρέπει να αλλάξουμε οι ίδιοι.

Θα πρέπει να αλλάξουμε τον τρόπο σκέψης μας, τον τρόπο δράσης μας, και τον τρόπο γενικά που υπάρχουμε στον κόσμο.

Πρέπει να γίνεις κάποιος, που μέχρι πριν από λίγο δεν ήξερες ότι ήσουν.

Κάποιος που μπορεί να υποστηρίξει αυτούς τους στόχους, και ο τρόπος που ζει και σκέφτεται, είναι σε αρμονία με αυτούς.

Τις περισσότερες φορές, όμως, δεν καταφέρνουμε να “γίνουμε”, ή καλύτερα να αποκαλύψουμε ποιος είναι, αυτός ο κάποιος άλλος. 

Όσο πιο κοντά πλησιάζουμε στους στόχους μας, όσο πιο κοντά πλησιάζουμε στο να αποκαλύψουμε μια νέα πτυχή του εαυτού μας, τόσο περισσότερο το παιδί μας σαμποτάρει, γιατί τόσο περισσότερο φοβάται.

Εκτός εάν κατανοήσει τι κάνεις, γιατί τα κάνεις, και δει πώς το συμφέρει και αυτό.

Και θα σε κατανοήσει μόνο όταν θα έχετε αναπτύξει μια φιλική σχέση, αλλά και όταν εσύ ο ίδιος θα τα έχεις ξεκαθαρίσει στο μυαλό σου.

Θα πρέπει να ξεκαθαρίσεις τι θες, γιατί το θες, πώς θα επηρεάσει τη ζωή σου, και τι θα κάνεις για να διευκολύνεις την πορεία ή για να λύσεις τα πιθανά προβλήματα που θα προκύψουν.

Οι 2 κύριοι Φόβοι του Ανθρώπου

Τα ανθρώπινα μωρά είναι τα πιο ευάλωτα μωρά σε όλο το ζωικό βασίλειο, και αυτό είναι γεγονός.

Σκέψου μόνο ότι θέλουν πάνω από ένα έτος για να μάθουν να περπατάνε.

Τα μωρά αλογάκια μπορούν να περπατήσουν λίγο μετά απ’τη γέννησή τους. 

Τα νεογνά όλων των άλλων ζώων είναι μόνα τους απ’την πρώτη στιγμή και πρέπει να επιβιώσουν ή άντε το μέγιστο που να χρειάζονται φροντίδα να είναι λίγες εβδομάδες ή το πολύ, λίγοι μήνες.

Μπορούν τουλάχιστον να τρέξουν για να κρυφτούν από κάποιον θηρευτή.

Τα ανθρώπινα μωρά αντιθέτως, είναι τελείως ευάλωτα για τα πρώτα χρόνια. 

Η επιβίωσή τους εξαρτάται απολύτως από την αγάπη και τη φροντίδα των κοντινών τους ατόμων, και ιδίως της μητέρας τους και του κοινωνικού της περιβάλλοντος.

Είμαστε καλωδιωμένοι λοιπόν να αναζητούμε αυτήν την αγάπη, και το “παιδάκι” μέσα μας, το πιθηκάκι (μεταιχμιακό) και η σαύρα (ερπετικό τμήμα του εγκεφάλου μας), θα κάνουν τα πάνδεινα για να την εξασφαλίσουν, καθόσον η δική τους επιβίωση και διαιώνιση των γονιδίων τους εξαρτάται απ’αυτό.

Και είναι 2 οι κύριοι φόβοι βαθιά μέσα μας (κατά τον Tony Robbins που έχει δουλέψει με δεκάδες εκατομμύρια κόσμο μέχρι σήμερα) είναι:

  1. Ότι δεν θα αγαπηθούμε (επιβίωση, πρώτη βιολογική ανάγκη), και
  2. Ότι δεν θα είμαστε επαρκείς – επομένως πως δεν θα μπορέσουμε να επισυνάψουμε σχέσεις (ανάγκη για pair-bonding) και να αναπαραχθούμε (δεύτερη βιολογική ανάγκη).

Γιατί νομίζεις ότι ο πιο γρήγορος και απλός τρόπος  (όχι τόσο εύκολος πάντα) για να αλλάξει όλη η ζωή ενός ανθρώπου, είναι να αλλάξει τις παρέες  του– με ποιους ανθρώπους συναναστρέφεται και περνάει τον χρόνο του;

Βρίσκοντας νέα άτομα που έχουν ήδη συμπεριφορές και αποτελέσματα που αναζητούμε, και περνώντας περισσότερο χρόνο μαζί τους, έχουμε τα εξής καλά:

  1. αρχίζουμε και υιοθετούμε τον τρόπο σκέψης τους
  2. αλλά και τρόπους δράσεως (how to’s),
  3. αποκτούμε την “αγάπη” τους (αυτή την αίσθηση ότι νοιάζονται για μας) ή τουλάχιστον την υποστήριξη που χρειαζόμαστε
  4. μας προσφέρουν εμπειρία και γνώση
  5. και εν δυνάμει μας προσφέρουν και μέρος του κοινωνικού τους δικτύου.

Έτσι το “παιδάκι” δεν έχει να φοβηθεί ότι θα μείνει χωρίς αγάπη, ούτε λεπτό!

Άπειρες φορές μου έρχονται στο μυαλό:

Εκεί που κόντευα να φτάσω τους στόχους μου,

εκεί που ήμουν έτοιμος να υιοθετήσω έναν νέο τρόπο ζωής και σκέψης, 

εκεί που κόντευε να μου γίνει η συνήθεια ή πίστευα ότι ήδη μου είχε γίνει συνήθεια αυτός ο νέος τρόπος ζωής,

εκεί που είχα αρχίσει να μένω ικανοποιημένος με τα αποτελέσματα και τις αλλαγές που έβλεπα,

Τότε καταστρέφονταν όλα γύρω μου

Ο σαμποτέρ θα έριχνε και το τελευταίο του χαρτί, και δεν θα το είχα προβλέψει. Θα κλωτσούσε πιο δυνατά από ποτέ.

Και αυτό που δεν θα είχα προβλέψει, συνήθως είχε να κάνει με το ότι δεν είχα ήδη γύρω μου αρκετά άλλα άτομα που να υποστηρίζουν τη νέα μου συμπεριφορά.

Θα ήμουν ο απορριπτέος, ο περίεργος, αυτός που κάνει κάτι το διαφορετικό.

Και αυτό δυνητικά σημαίνει ότι το παιδάκι θα’ μενε χωρίς πολύ αγάπη για κάποιο διάστημα.

Αυτό θα μπορούσε να σημαίνει δυνητικά ακραίο πόνο και για τους δυο μας.

Γενικά ο σαμποτέρ (παιδάκι ή όπως θες πέστο) έχει πολλούς τρόπους να παίξει με το μυαλό μας.

Και το κάνει ανά πάσα στιγμή, χωρίς να το αντιλαμβανόμαστε τις περισσότερες φορές (λέγονται και “άμυνες του Εγώ” και πηγάζουν απ’την Φροϋδική Ψυχολογία).

Αλλά αυτό θα είναι θέμα άλλου άρθρου μου :)

Εάν σου άρεσε ή σε προβλημάτισε το άρθρο αυτό, συζήτησέ το με τους φίλους σου. Ιδίως εάν έχεις στο μυαλό σου κάποια άτομα που θα τους βοηθούσε το συγκεκριμένο, στείλ’το σε ένα τουλάχιστον απ’αυτά.

Γράψε την άποψή σου, σχόλια ή κάποια ιδέα σου, εδώ :)

Scroll to Top